ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. Η ΓΑΥΔΟΠΟΥΛΑ

Η Κρητική νησίδα Γαυδοπούλα.

1. ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ

Δημοσίευμά μου στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα.
Αντρεας Π. Χατζηπολάκης, ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. Η ΓΑΥΔΟΠΟΥΛΑ 1ον. Χανιώτικα Νέα 6595/10-9-1989, σελ. 7 και 10.

ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ
-- Έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος

-- Για τη δροσιά στη νησίδα:
Ώστε να ΄ναι δρόσος στσ' Αγκαθωπής τον Λάκκο είναι και στη [Μικρή] Γαύδο.
Αγκαθωπή είναι τοποθεσία στα Λευκά Όρη (πάνω από την Ανώπολη)
Πληροφορητής: Μανούσος Κοντορίνης, Ανώπολη.

-- "Του Άη Γιωργιού οι Πατές" στην τοποθεσία Λούματα (τα)

-- Την παράδοση του Αγίου Γεωργίου και της Γαυδοπούλας έχει δημοσιεύσει κι ο Αντώνης Πλυμάκης, Σφακιανοί Θρύλοι. Ο Άι Γιώργης σώζει την Γαυδοπούλα. Χανιώτικα Νέα 21-4-1993, σελ. 5

Αντρεας Π. Χατζηπολάκης, ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. Η ΓΑΥΔΟΠΟΥΛΑ 2ον. Χανιώτικα Νέα 6596/12-9-1989, σελ. 5.

ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ
-- Την ιστορία με τον Τσέγκα την γράφει και στο βιβλίο του ο Αθαν. Δεικτάκης, Γελάτε Κρητικά!. Καστέλλι Κισάμου 1994, σελ. 10-11
-- Την ίδια ιστορία, αλλά για την Μεγάλη Γαύδο, γράφει ο Κων. Ε. Αλιφιεράκης, Ο Γυρισμός. Εις: Ιδίου, Διαλεκτές Μαντινάδες απ' όλη την Κρήτη. Ηράκλειο Κρήτης 1967, σελ. 165-166:
Το έχει φαίνεται το μέρος αυτό[ = η Γαύδος]. Κάποτε και πριν κτισθή το εξοχικό τούτο είχαν εξορίσει έναν μεθύστακα οι δικοί του εδώ για να λησμονήση το ποτό. Μια φουρτίνα όμως του φιλοδώρησε μια μεγάλη βαρέλα κρασί ενός ναυαγίου. Οπότε το πείραμα απέτυχε και η επιστροφή συντελέστηκε.
-- Και ανέκδοτο σε βίντεο του Στάθη Μονιάκη. YOUTUBE

2. ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ

Τα έγγραφα αυτά που αφορούν στην Γαυδοπούλα ανάρτησε ο Στέλιος Ελευθ. Τσιριντάνης στο Facebook.
1. 1750

2. 1794

3. 1251 μουσουλμανική χρονολογία = 1835

4. 1836

5. 1838

Antreas P. Hatzipolakis

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. ΠΟΛΙΑΝΟΙ - ΑΝΤΡΟΥΛΙΔΟΠΟΛΟΣ

ΟΙ ΠΟΛΙΑΝΟΙ

Η Ανωπολίτικη οικογένεια των Πολιανών είναι υποκλάδος της μεγάλης οικογένειας των Βλάχων (από άλλο υποκλάδο καταγόταν ο Δασκαλογιάννης).
Η οικογένεια διασπάστηκε ονοματολογικά σε οικογένεια Χατζηπολάκη και Πολαναγνωστάκη. Ο Ιωάννης Πολάκης [προπάππους μου] έγινε Χατζής και ονομάστηκε Χατζή Ιωάννης Πολάκης --> Ιωάννης Χατζή Πολάκης --> Ιωάννης Χατζηπολάκης. Ως Χατζή Πολάκη τον βρίσκουμε να έχει εκλεχθεί δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Ανωπόλεως στις εκλογές του 1879 (από ΕΔΩ

Δεν γνωρίζω ποιός ήταν ο Αναγνώστης Πολάκης, που από αυτόν επήρε το όνομα η οικογένεια Πολαναγνωστάκη. Πάντως ήταν γνωστή και με το αρχικό Πολάκης, όπως βλέπουμε σε μια φωτογραφία, που έστειλε ένας τον μεσοπόλεμο στον Νταμουλή Πολαναγνωστάκη, τον οποίο αποκαλεί Δαμουλή Πολάκη (Η φωτογραφία ΕΔΩ)

Γενάρχης της οικογένειας των Πολιανών θεωρείται ο Αντρουλιδόπολος = Πόλος του Αντρουλή = Παύλος του Αντρέα. Οι απόγονοί του είχαν πάρει το επώνυμο Ανδρουλιδοπολάκης, που συντομεύτηκε σε Πολάκης. Ενα οικογενειακό μου κειμήλιο (φυλαχτάρι του 1798) φέρει το όνομα του Γεωργίου Ανδρουλιδοπολάκη (δεν γνωρίζω αν ήταν γιος ή εγγονός του Αντρουλιδόπολου)

Τον Γεώργιο Ανδρουλιδοπολάκη τον βρίσκουμε να υπογράφει ως "Γιωργάκης Ανδρουλιδοπολάκης" σε έγγραφο του 1828.

Δημοσιευμένο στο: Μανόλης Βουρλιώτης, "Η δράση του πρωτοπαπά Σφακίων Γεωργίου Μοράκη κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821", Νέα Χριστιανική Κρήτη, τ. 37 (2019), σ. 237-288.
Και σε "καθαρή" φωτογραφία (ευχαριστώ την Γιάννα Πατρουδακη)

Για τον Αντρουλιδόπολο είχα γράψει ένα άρθρο σε τρεις συνέχειες στην εφημερίδα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

Ο ΑΝΤΡΟΥΛΙΔΟΠΟΛΟΣ
Ανδρέας Π. Χατζηπολάκης, ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. Ο ΑΝΤΡΟΥΛΙΔΟΠΟΛΟΣ 1ον. Χανιώτικα Νέα 6624/14 - 10 - 1989, σελ. 10

Ανδρέας Π. Χατζηπολάκης, ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. Ο ΑΝΤΡΟΥΛΙΔΟΠΟΛΟΣ 2ον. Χανιώτικα Νέα 6624 (διάβαζε 6625)/15 - 10 - 1989, σελ. 9

Ανδρέας Π. Χατζηπολάκης, ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. Ο ΑΝΤΡΟΥΛΙΔΟΠΟΛΟΣ 3ον. Χανιώτικα Νέα 6626/17 - 10 - 1989, σελ. 5

ΨΗΦ. ΑΝΤΡΟΥΛΙΔΟ_ΠΟΛΟΣ

ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ
Ένα άλλο παράδειγμα αρχηγού πατριαρχικής οικογένειας:
Θυμήθηκε τον παππού του.... Ωστόσο μεγάλωσαν τα δέκα παιδιά που τούχε γεννήσει η γυναίκα του.... και μόλις έφτανε ένα-ένα είκοσι χρονών το πάντρευε... Είχε εξήντα πέντε εγγόνια και τριάντα πέντε πρώτα ανήψια...
Μύρων Ρεθυμνιωτάκης, Ωδή στην αγάπη. Μυθιστόρημα. Αθήνα, Κέδρος 1962, σελ. 52-53
O Αισώπειος μύθος συμπυκνωμένος σε παροιμία:
Μια βέργα μόνη της λυγίζει, πολλές μαζύ όχι.
Πολυχρόνης Νταλάσης, Ήθη κι Έθιμα Θεσσαλονίκης. Λαϊκές Παροιμίες. Μετέωρα [Τρικάλων], Χρόνος 28ος - τεύχος 188-193, Δεκέμβριος 1974, σελ. 145.
Αναπαράσταση του μύθου στην Ελληνική κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη σε σενάριο Ν. Φώσκολoυ "Το χώμα βάφτηκε κόκκινο"(παραγωγής 1966)
Ο πατέρας (Μάνος Κατράκης) δίνει στον γιο (Γιάννη Βόγλη) μια γκλίτσα και του λέει να τη σπάσει. Αυτός την έσπασε εύκολα. Μετά του λέει να σπάσει και τα δυο κομμάτια της μαζύ. Προσπαθεί, αλλά ματαια. Τότε του λέει:
-- Να θυμάσαι πάντα ότι μιά βέργα σπάει εύκολα....

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΣΦΑΚΙΑΝΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. Ο ΚΡΙΓΙΑΡΑΝΤΡΟΥΛΗΣ

Ο Ανωπολίτης Κριγιαραντρουλής Ανδρέας Ιωάννου Κριαράς (1844-1911) υπήρξε αγωνιστής στις Κρητικές Επαναστάσεις. Επίσης ποιητής και πρακτικός γιατρός.

Ακολουθούν δύο δημοσιεύματά μου για τον Κριγιαραντρουλή σε Κρητικές εφημερίδες και δύο νεκρολογίες του.

1. Ανδρέας Π. Χατζηπολάκης, Σφακιανή Λαογραφία. Ο Κριγιαραντρουλής. Χανιώτικα Νέα 7002/15-1-1991, σελ. 10 και 7003/16-1-1991, σελ. 11

2. Ανδρέας Π. Χατζηπολάκης, Ευχαριστήρια Λασιθιωτών σε Σφακιανό Πρακτικό Γιατρό. Ανατολή [Αγίου Νικολάου Κρήτης], 11797/17-11-1991, σελ. 2

3. Νεκρολογία και Επικήδειος Α. Σκουλά. Λευκά Όρη [Χανίων], 18 Αυγούστου 1911. (Τυπογραφικό λάθος στο πατρώνυμο: Ι. αντί Ρ.)

4. Νεκρολογία. Νέα Έρευνα [Χανίων], 6 Σεπτεμβρίου 1911. (Τυπογραφικό λάθος στο πατρώνυμο: Ι. αντί Ρ.)

Antreas P. Hatzipolakis

Mail Antreas P. Hatzipolakis