ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ

Κατά τον μεσοπόλεμο ένας φυγόδικος, Λουκάκης Σταύρος από τον Άγιο Ιωάννη Σφακίων, είχε επικηρυχτεί από τις Αρχές, και κάποιοι βρέθηκαν και πήραν "επάξια" το ποσόν της επικήρυξης. Δεν πρόκειται να προχωρήσομε σε εξιστόρηση των γεγονότων, δε θα κάνομε δηλαδή αστυνομικό ρεπορτάζ, αλλά θα παρουσιάσομε μια ρίμα που έγραψε κάποιος άλλος φυγόδικος, ένας Μανουσέλης από τον Πατσιανό Σφακίων, ο οποίος "παρεπιδημούσε" τότε στο χωριό του Λουκάκη.

Το τραγούδι κατέγραψα στην Ανώπολη το 1983. Δυστυχώς δεν βρήκα κάποιον που να το ξέρει ολόκληρο.

Δε τραγουδούνε στα Σφακιά, δεν παίζουνε λαγούτα,
γιατί τόνε σκοτώσανε τον παινεμένο Λούκα.
Ανέ τόνε σκοτώνανε οι γ-ίδιοι οι παθοί ντου,
παράπονο δεν είχανε φίλοι και συγγενείς του.
Γιατί απ΄ τσι Τσιμπούκηδες αν είχα του βαρούνε,
παράπονο δεν ήτονε γιατί κι αυτοί πονούνε.
Μονό τον εσκοτώσανε κατσίκηδες δυο φίλοι,
ογιά να πάρουνε λεφτά θεριά γενήκα οι σκύλοι.

.........

Μα κείνοι του βαρήκανε οι σκύλοι με μανία,
τη κεφαλή ντου βάλανε μέσα σε μια μαντύα.

.........

Όποιος ρωτά ποιός τό ΄βγαλε ετούτο το βιβλίο:
Ο Μανουσέλης ο ληστής εκ Πατσιανού Σφακίων.
Εις τον Αη Γιάννη στα Σφακιά γράφει την ιστορία,
διότι τόνε κυνηγά ούλη η γι-Αστυνομία.

ΣΧΟΛΙΑ:

Ο στιχουργός δανείζεται στίχους από το ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΛΙΑΠΗ.
Πρβ. του στίχους:

Γιατί τόνε σκοτώσανε τον παινεμένο Λιάπη (στ. 3)

Κι εκειά τον περιμένανε κατζίκηδες δυο φίλοι... (στ. 16)

Κι απού τσι Τσιριντάνηδες αν είχα σου βαρούνε,
δεν ήτανε παράπονο, γιατί κι αυτοί πονούνε. (στ. 49-50)

(ΤΟΥ ΛΙΑΠΗ, Εις: Ειρήνη Σπανδωνίδη: Κρητικά Τραγούδια. Σφακιανά Ριζίτικα. Αθήνα, Γκοβόστης 1935, σελ. 10-12)

Στον επίλογο, όπως συνηθίζεται στα αφηγηματικά τραγούδια, δίνει τα στοιχεία της ταυτότητάς του (όνομα και τόπος). "ετούτο το βιβλίο" εννοεί κάποιο τετράδιο, όπου θα είχε γράψει το τραγούδι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
Φωτογραφία με το κομμένο κεφάλι του Λούκα (Ιδιωτική συλλογή)
Προσοχή!!! ΣΚΛΗΡΗ ΕΙΚΟΝΑ

Προσθήκη (11 Φεβρ. 2020):

Ο εικονιζόμενος "Υπενωμοτάρχης Μεταξάς Αντώνιος εκ Γαβαλοχωρίου Αποκορώνου Χανίων.. Εφονεύθη εν συμπλοκή μετά του ληστού Μανουσέλη εις Καλλικράτην Σφακίων 20/4/1928." Κατά πάσαν πιθανότητα ο φονέας του ήταν ο φυγόδικος Μανουσέλης που έγραψε τη ρίμα.

Τη φωτογραφία ανέβασε ο Μανώλης Σπανουδάκης στην ομάδα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ του Facebook

ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ 2
Mail Antreas P. Hatzipolakis