Η ΡΙΜΑ ΤΩΝ ΠΑΠΑΔΑΚΗ - ΛΑΡΕΤΖΑΚΗ

Καταγραφές της Ρίμας των Παπαδάκη - Λαρετζάκη.

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΡΩΤΗ:

"Διά την απαγχόνισιν του Λαρετζάκη και Παπαδάκη εκ Λουτρακίου Κυδωνίας, όπου εφόνευσαν τον περιβόητον Βέην Μπάντρη κατα το 1885"

Που να βουλήσει η Κυριακή και να χαθεί η Τρίτη,

όταν εξεβαρκάριζε Μαχμούτ Πασάς στην Κρήτη.

Κι αυτός και τα φερμάνια του μην είχα ξετρυπήσουν

κι ανάμεσα στο πέλαγος ας ήθελε βουλήσουν.

Παρά να φέρει στα Χανιά εκείνα τα φερμάνια

να τ' αδικοφουρκίσουνε τση Κρήτης τα λιοντάρια.

Μια Παρασκή στσ' εφτά, στσ' οχτώ, στσι δέκα πάνω κάτω,

το φέρανε στη φυλακή το θλιβερό μαντάτο.

το φέραν εις τη φυλακή το θλιβερό χαμπέρι,

ωφου καήλα και φωθιά που 'χουν οι φλακωμένοι.

Είχα φόβο και καημό όλοι οι φλακωμένοι,

όσοι 'τανε για θάνατο γή βαροδικασμένοι.

Και δ'υο εζητήξανε να πάνε στο σεράγιο,

το Παπαδάκι είναι ο γεις το Λαρεντζάκι άλλος.

Και μπαίνει μέσα το στρατός και τους πισταγκωνίζει,

τα χέρια και των ι-δυονώ οπίσωτα γυρίζει.

Και πάνε τσι εις του Πασά και τον-ε προσκυνούνε

και τα κεφάλια κλίινουνε, τα πόδια του φιλούνε.

Ο σκύλος ώστε να τους δει διαβάζει το φερμάνι

και τη ζωή των έγραφε αμέσως να την πάρει.

Σαν είδα οι κακόμοιροι ότι θα κρεμαστούνε

ένα οαπά ζητήσανε να ξεμολοηθούνε.

Ένα παπά ζητήξανε να τσι ξεμολοήσει

κι αν είναι χριστιανός καλός να των-ε βοηθήσει.

Μα δεν εμπόρειε κι ο παπάς τίποτα γιανά κάμει,

γιατί ήτονε βασιλικό εκείνο το φερμάνι.

Με τέχνη και με μαστοριά τα ξύλα 'χαν στημένα

και τα σκοινιά στο κέρκελο είχανε περασμένα.

Το Παπαδάκη φώναξε στην ξεμολόησή του

τον άλλο μη φουρκίσετε γαιτί πονεί η ψυχή του.

Τον άλλο μη φουρκλισετε, γιατί είναι παλληκάρι,

μόνος μου τον εσκότωσα τον κερατά τον Μπάντρη.

Κι επήδησε ως λέοντας απάνω στο πατάρι,

τη σερταρέ μονάχος του εις τον λαιμό του βάζει.

-- Να τε σκυλιά παράνομα, πέρετε τη ζωή μου,

στον ουρανό θεν΄ανεβεί μάρτυρας η ψυχή μου.

Ο πρώτος που φουρκίστηκε ήτο το Παπαδάκι

και παραδευτερότερος ήτο το Λαρετζάκι.

Έξω στο Καλεκαπιτσί, στση Κίσσαμος την πόρτα,

εκεί που τους φουρκίσανε δε ξαναβγαίνου χόρτα.

Εκεί που τσι φουρκίσανε ήταν κοντά μια βρύση,

πρέπει να πάμε όλοι μας ο Θιος να τσ' ελεήσει.

(Από ανέκδοτη συλλογή Δημ. Τραγουδιών)

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΔΕΥΤΕΡΗ:

Μιαν Παρασκή τσ' εφτά, τσ' οχτώ, τσι δέκα πάνω-κάτω,

το πήγανε στη φυλακή το θλιβερό μαντάτο.

Το πήγανε στη φυλακή το θλιβερό χαμπέρι,

ώφου καήλες και φωθιές που τσ' έχου οι φλακωμένοι.

Το Λαρετζάκι ήταν ο γεις, το Παπαδάκι τ' άλλο,

το πρόσωπό ντων 'λαμπε σαν τ' άστρο το μεγάλο.

--- Άχι κρυφός τηλέγραφος γιανά τηλεγραφήσω,

νά ΄ρθ' η καημένη μάνα μου πρίχου να ξεψυχήσω,

να 'ρθ' η καημένη η μάνα μου τα ρούχα να μου πάρει,

το γάλα που μου τάισε χαλάλι να μου κάμει.

...........................

Το Παπαδάκι σαν αητός πετάται στο πατάρι,

τη σεταρέ ντου άρπαξε και στο λαιμό ντου βάνει

(ή: τη σερταρέ ντου μοναχός εις το λαιμό ντου βάνει)

--- Να τε, σκυλιά παράνομα, πάρετε το κορμί μου,

στον ουρανό θεν' ανεβεί μάρτυρας η ψυχή μου.

.......................................

Πληροφορήτρια: Σοφία Αντρέα Αθητάκη (Ανώπολη Σφακίων, 1987)

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΡΙΤΗ:

Στσ` έξε, στσ` εφτά, στσ` οχτώ, στσ` εννιά, στσι δέκα πάνω-κάτω

το φέρανε στη φυλακή, το έρημο μαντάτο.

......

να μου το φέρουν να το πιω στην κούπα το φαρμάκι.

....,

--- Άχι και να μ`αφήνανε ώσπου να ξημερώσει

να `ρθει η καημένη μάνα μου, να μ` αποκαμαρώσει.

Το γάλα που με τάϊσε, χαλάλι να μου κάμει, ………

Άχι, καήλες και φωθιές, που `χουν οι φλακωμένοι,

περίττου όσ` είν` εις θάνατον και βαροδικασμένοι.

Ο Παπαδάκης είν` ο γεις κι ο Λαρετζάκης ο άλλος,

το πρόσωπό τους έλαμπε, σαν τ`άστρο το μεγάλο.

Το Λαρετζάκην έλεγε στην ξεμολόϊσή του

τον άλλο μη σκοτώσετε, γιατί πονεί η ψυχή του.

Τον άλλο μη σκοτώσετε γιατί `ναι παλικάρι

και μοναχός τον έφαγα τον κερατά τον Πάρη(?)

Πληροφορήτρια: Ρόδω (Ροδάνθη) Βανταράκη (το γένος Φραγκιουδάκη), Νέα Ρούματα. Καταγραφή από την κόρη της Εύα Κορναράκη-Βανταράκη.

Το τραγούδι από τον Γιάννη Μανουσέλη

Τραγούδι

Mail Antreas P. Hatzipolakis