ΑΝΩΠΟΛΗ : ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Π. ΚΡΙΑΡΑ 3

ΜΕ ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ)

Φωτογραφίες με γραμμένες μαντινάδες στην πίσω πλευρά τους.

Όπως παρατηρεί ο Ξανθάκης, εκείνοι που γράφανε τα ποιήματα "θεωρούσαν ότι αποτελούσε [η φωτογραφία] το μέσο για την πιστή αντιγραφή του ανθρώπου, που έμοιαζε όμως σαν νεκρός, που δεν μπορούσε να έχει αισθήσεις και μιλιά."
(Άλκης Ξ. Ξανθάκης, Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας. 1839-1970. Αθήνα 2008, σ.216)

Γενικώς, το πιο συνηθισμένο δίστιχο που γράφανε στις παλιές φωτογραφίες είναι, σε διάφορες παραλλαγές, το:

Λάβε κορμί χωρίς ψυχή και σώμα χωρίς αίμα,
και τη φωτογραφία μου να με θυμάσαι εμένα.

1. Cabinet photo (δεκαετία του 1920).



Με δύο μαντινάδες



Λάβε κορμί δίχως ψυχή, καρδιά με δίχως αίμα
και τη φωτογραφία μου να θυμηθείς εμένα.

Είναι σκιά που δε μιλεί γιατί δεν εχει στόμα
[η υπόλοιπη δεν διαβάζεται, γιατί καταστράφηκε το χαρτί στο μέρος αυτό.
Η συνέχεια θα ήταν κάπως έτσι (από άλλες παρόμοιες):
και ομοιάζει του νεκρού που βρίσκεται στο χώμα]

2. Φωτογραφία του 1920





... κορμί χωρίς ψυχή, καρδιά με δίχως αίμα,
λάβε αυτήν την ζωγραφιά να μου θυμάσαι εμένα.


3. Postcard size photo (1923)





Λάβε κορμί δίχως ψυχή, καρδιά με δίχως κτύπο,
στόμα με δίχως εμιλιά, μάθια με δίχως ύπνο.


4. Postcard size photo (1922)





Λάβε κορμί δίχως ψυχή και σώμα δίχως αίμα,
και τη φωτογραφία μου να μου θυμάσαι εμένα.


5. Postcard size photo (1920)





Στέλνω κορμί δίχως ψυχή και σώμα δίχως αίμα,
και τη φωτογραφία μου να μου θυμάσαι εμένα.

6. Postcard size photo (1926)





Το δώρο μου είναι μικρό μην το περιφρονήσεις,
στο στέλνω για ενθύμιο να μη μου λησμονήσεις.


7. Postcard size photo (1938)





Mε δύο μαντινάδες:

Έρχομαι προς αντάμωση γιανά σε χαιρετήσω,
μα έχω άψυχο κορμί, και πως θα σου μιλήσω;

Στέλνω σου το κορμάκι μου στη μηχανή βγαρμένο,
και αν πεθάνω στο Στρατό, ενθύμιο να μένω.

8. Postcard size photo (δεκαετία 1930)





Άνθρωπος λυώνει, χάνεται στης μαύρης γης το χώμα,
μα η φωτογραφία μου βαστά έναν αιώνα.

9. Size: 9,00 x 6,00 cm (1938)





Κύτταξε το κορμάκι μου που΄ναι ζωγραφισμένο,
για της πατρίδας την τιμή βρίσκεται σκλαβωμένο.

Mail Antreas P. Hatzipolakis