ΚΡΗΤΙΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Πρόσφατο απόκτημα: Μία μεγάλων διαστάσεων φωτογραφία των αρχών του 20ου αιώνα (1900-1910) που εικονίζει κάποια εκδήλωση της ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ Αθηνών.
Δυστυχώς είναι σπασμένη σε τρία κομμάτια, τα οποία ένωσα πρόχειρα (χρειάζεται μια προσεκτική συντήρηση). Γιανά την παρουσιάσω εδώ, την σάρωσα τμηματικά επειδή δεν χώραγε στο σαρωτή (scanner) ολόκληρη.

Ένα βιβλιαράκι της ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ Αθηνών (έκδοση 1919), αποκείμενο στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήρης, είναι διαθέσιμο για κατέβασμα από ΕΔΩ.


Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ

Κατά τον μεσοπόλεμο ένας φυγόδικος, Λουκάκης Σταύρος από τον Άγιο Ιωάννη Σφακίων, είχε επικηρυχτεί από τις Αρχές, και κάποιοι βρέθηκαν και πήραν "επάξια" το ποσόν της επικήρυξης. Δεν πρόκειται να προχωρήσομε σε εξιστόρηση των γεγονότων, δε θα κάνομε δηλαδή αστυνομικό ρεπορτάζ, αλλά θα παρουσιάσομε μια ρίμα που έγραψε κάποιος άλλος φυγόδικος, ένας Μανουσέλης από τον Πατσιανό Σφακίων, ο οποίος "παρεπιδημούσε" τότε στο χωριό του Λουκάκη.

Το τραγούδι κατέγραψα στην Ανώπολη το 1983. Δυστυχώς δεν βρήκα κάποιον που να το ξέρει ολόκληρο.

Δε τραγουδούνε στα Σφακιά, δεν παίζουνε λαγούτα,
γιατί τόνε σκοτώσανε τον παινεμένο Λούκα.
Ανέ τόνε σκοτώνανε οι γ-ίδιοι οι παθοί ντου,
παράπονο δεν είχανε φίλοι και συγγενείς του.
Γιατί απ΄ τσι Τσιμπούκηδες αν είχα του βαρούνε,
παράπονο δεν ήτονε γιατί κι αυτοί πονούνε.
Μονό τον εσκοτώσανε κατσίκηδες δυο φίλοι,
ογιά να πάρουνε λεφτά θεριά γενήκα οι σκύλοι.

.........

Μα κείνοι του βαρήκανε οι σκύλοι με μανία,
τη κεφαλή ντου βάλανε μέσα σε μια μαντύα.

.........

Όποιος ρωτά ποιός τό ΄βγαλε ετούτο το βιβλίο:
Ο Μανουσέλης ο ληστής εκ Πατσιανού Σφακίων.
Εις τον Αη Γιάννη στα Σφακιά γράφει την ιστορία,
διότι τόνε κυνηγά ούλη η γι-Αστυνομία.

ΣΧΟΛΙΑ:

Ο στιχουργός δανείζεται στίχους από το ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΛΙΑΠΗ.
Πρβ. του στίχους:

Γιατί τόνε σκοτώσανε τον παινεμένο Λιάπη (στ. 3)

Κι εκειά τον περιμένανε κατζίκηδες δυο φίλοι... (στ. 16)

Κι απού τσι Τσιριντάνηδες αν είχα σου βαρούνε,
δεν ήτανε παράπονο, γιατί κι αυτοί πονούνε. (στ. 49-50)

(ΤΟΥ ΛΙΑΠΗ, Εις: Ειρήνη Σπανδωνίδη: Κρητικά Τραγούδια. Σφακιανά Ριζίτικα. Αθήνα, Γκοβόστης 1935, σελ. 10-12)

Στον επίλογο, όπως συνηθίζεται στα αφηγηματικά τραγούδια, δίνει τα στοιχεία της ταυτότητάς του (όνομα και τόπος). "ετούτο το βιβλίο" εννοεί κάποιο τετράδιο, όπου θα είχε γράψει το τραγούδι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
Φωτογραφία με το κομμένο κεφάλι του Λούκα (Ιδιωτική συλλογή)
Προσοχή!!! ΣΚΛΗΡΗ ΕΙΚΟΝΑ

Προσθήκη (11 Φεβρ. 2020):

Ο εικονιζόμενος "Υπενωμοτάρχης Μεταξάς Αντώνιος εκ Γαβαλοχωρίου Αποκορώνου Χανίων.. Εφονεύθη εν συμπλοκή μετά του ληστού Μανουσέλη εις Καλλικράτην Σφακίων 20/4/1928." Κατά πάσαν πιθανότητα ο φονέας του ήταν ο φυγόδικος Μανουσέλης που έγραψε τη ρίμα.

Τη φωτογραφία ανέβασε ο Μανώλης Σπανουδάκης στην ομάδα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ του Facebook

ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ 2
Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΣΦΑΚΙΑΝΟΙ ΒΟΣΚΟΙ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΡΕΘΥΜΝΗΣ (19ος αιώνας)

Κάποιοι Σφακιανοί είχανε ενοικιάσει ένα χειμαδιό στα ρεθεμνιώτικα και
Μαθαίνοντας ο ηγούμενος του Αρκαδίου ότι θα συνόρευε με Σφακιανούς, τραβούσε τα γένια του!...
[Από ένα αφήγημα του Μ. Σοφούλη στα Χανιώτικα Νέα]

Ποιές δραστηριότητες ανέπτυσσαν οι Σφακιανοί, που κάνανε τον ηγούμενο να φρίττει, περιγράφονται με γλαφυρό τρόπο σ' ένα δημοσίευμα της ρεθυμνιώτικης εφημερίδας ΝΕΟΣ ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ, 13-3-1882.

ΕΠΙΧΩΡΙΑ

Ζωοκλοπών το ανάγνωσμα.

Οι Σφακιώται, οι διαχειμάσαντες τα ζώα αυτών εις διαφόρους επαρχίας και προ παντός εις την Επαρχίαν Ρεθύμνης, ως εκ της δριμύτητος του χειμώνος και της καταστρεπτικής εποχής διά την κτηνοτροφίαν, απώλεσαν μέρος τι των κτηνών των εξ ανωτέρας δυνάμεως, επειδή το τοιούτον αντίκειται και προς το υλικόν αυτών συμφέρον και προς την πρόοδον της αναπτύξεως και ευημερίας αυτών, οι κύριοι ούτοι διενοήθησαν να κεφαλιώσωσι (τουτέστι, ν' αναπληρώσωσι την έλλειψιν των απωλεσθέντων διά της αρπαγής και απαγωγής, ήδη ότε τα χιονοσκέπαστα αυτών όρη απηλλάγησαν της χιόνος, εις τον τόπον της εαυτών τρώγλης, όνους, ημιόνους, αίγας, πρόβατα, βόας, χοίρους, σκύλους και γαλάς). Επί τούτω όθεν δι' υποβρυχίου τηλεγράφου ειδοποιηθέντες, ήρχισαν ν' αρπάζωσι νύκτωρ και μεθ' ημέρας εκ των εαυτών ειλώτων όσα τοιαύτα ζώα εύρωσι υπό την διατροφήν αυτών, ήρχισαν λοιπόν ν' αρπάζωσι του μεν τα πρόβατα ... του δε τους όνους ... του δε τα άλογα και ούτω καθ' εξής. (....)
Η Αστυνομία Ρεθύμνης υπέρ πάντα άλλον χρόνον οφείλει σήμερον σπουδαίως να μεριμνήση, οπότε οι κατακτηταί και Γιανίτζαροι της Κρήτης Σφακιώται φεύγουσι τα εαυτών πρόβατα προς την Επαρχίαν των, να προλάβωσι πολλάς ζωοκλοπάς των εαυτών ειλώτων Ρεθυμνίων Αγιοβασιλειωτών και Αμαριωτών. Είλωτες Ρεθύμνιοι κ.λπ. κάτοικοι των άλλων επαρχιών προς τους κατακτητάς σας Σφακιώτας λάβετε σύντονα μέτρα, και αν μεν είσθε τω όντι είλωτες αυτών και δούλοι δεχθήτε ευχαρίστως δουλικήν προς αυτούς υπακοήν, άλλως τε αντιτάξατε προς αυτούς τους αγενείς και ουτιδανούς, τους ζωοκλέπτας εννοούμεν, άπαντα τα έννομα μέσα και συνταχθήτε μετά της Αρχής και των κειμένων νόμων εις την εξόντωσιν αυτών, όπως ούτως εξαφανισθή εκ της Ηρωίδος ημών Κρήτης έθιμον, βαθύ στίγμα μώμου και καταφρονήσεως εγκολάπτον επί του μετώπου παντός Κρητός. Ευχής έργον είναι σήμερον, οπότε η νήσος ευνομείται, ευάριθμοι Σφακιώται ζωοκλέπται να ριφθώσιν εις την κάμινον του πυρός, ή να εγκολάπτηται εφ' άπαντος του Κρητικού μετώπου το ατιμωτικόν στίγμα της ζωοκλοπής.

Διαβάστε το κείμενο ολόκληρο (αποσπασμένο από τον τόμο της εφημερίδας στη Βιβλιοθήκη της Βουλής) ΕΔΩ

Δε στερούνται αλήθειας τα παραπάνω, αλλά χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ τους ζωοκλέφτες Σφακιανούς, παρατηρώ πως στο κείμενο υπάρχει μια ισχυρή δόση υπερβολής. Τους παίρνανε, λέει, ακόμα και τις ... γάτες τους! Μήπως όμως φορτώνονται στην πλάτη των Σφακιανών όλες οι εγκληματικές ενέργειες που είχαν γίνει στην περιοχή, ενώ ένοχοι, σε κάποιες από τις περιπτώσεις, ήταν ντόπιοι; Δεν ήταν δα και υπόδειγμα νομοταγών πολιτών οι εφάμιλλοι των Σφακιανών ορεινοί Ρεθεμνιώτες!

Την εγκληματική συμπεριφορά ορισμένων Σφακιανών (ειδικά Καλλικρατιανών) είχε περιγράψει με τα μελανώτερα χρώματα ένα χρόνο πριν στην ίδια εφημερίδα (ΝΕΟΣ ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ, 30-3-1881) κάποιος κάτοικος του χωριού Άγιος Κωνσταντίνος. Δες ΕΔΩ.

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Πορτραίτο Κρητικού Αγωνιστή. Φωτογράφος: Γ. Ποταμιτάκης, Αθήνα

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΕΝΑΣ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ 78 RPM

Δίσκος 78 στροφών (γραμμοφώνου) "χτυπημένος" στη Αγγλία: Columbia 7730

ΣΥΡΤΟΣ ΚΥΣΑΜΙΩΤΙΚΟΣ [Διάβαζε ΚΙΣΑΜΙΤΙΚΟΣ]

ΣΥΡΤΟΣ ΧΑΝΙΩΤΙΚΟΣ

Δεν αναγράφονται τα ονόματα των οργανοπαικτών.

Mail Antreas P. Hatzipolakis

Ο ΧΑΡΧΑΛΗΣ ΣΕ ΓΑΜΟ ΣΤΗΝ ΑΝΩΠΟΛΗ

Απόσπασμα από συνέντευξη του Ν. Χάρχαλη. Ολόκληρη ΕΔΩ
Συγχαρητήρια στον Rivendell για αυτό το σπουδαίο ντοκουμέντο που ανάρτησε στο ιστολόγιό του ΚΙΣΑΜΟΣ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ !

[...]Ι.Π: Πιο συχνά σε ποια μέρη έπαιζες;

Ν.Χ: Όπου με καλούσανε ο κόσμος, έπαιζα. Και στο Σέλινο και στα Κεραμιά στα μαδαροχώρια και στα Σφακιά, παντού.[....] Στα Σφακιά έπαιζα μέχρι το '35 κάθε χρόνο σχεδόν στην Αράδαινα, στον Άγιο Γιάννη, στο Μουρί και σ’άλλους τόπους. Στην Ανώπολη είχα φίλους, αλλά επειδή βαστούσε η ρίζα των Μαργιάνων από’κειά, έπαιζε ο Γιώργης. Στα Λιβανιανά το ’25 πήγαμε να παίξουμε σε έναν γάμο και καθήσαμε εκειά δέκα μέρες, δεν μας αφήνανε να γαήρομε πίσω. Με το που πήγαμε να φύγομε, ένας από την παρέα μας επήρε με το ζόρι να πάμε στο σπίτι του στση Αγιάς Ρουμέλης στη Σαμαριά με βάρκα, γυαλό γυαλό, μου βγήκανε τα σκώθια μου, κάτσαμε κι εκειά άλλες πέντε μέρες και γλεντίζαμε κι άντε πάλι να γαήρω στα Λιβανιανά που'χα παρετημένη την φοράδα μου. Είχα τότεσας μια καλή φοράδα και δεν καταλάβαινε αυτή από γκρεμνά και κακοδρομιές και μπόρουνα να γυρίζω ούλα τα χωριά με άνεση ας πούμε.

Πάντως τουλάχιστον μια φορά είχε παίξει και στην Ανώπολη. Όπως έχω ακούσει τον πατέρα μου να λέει, στο γάμο του Κριγιαραντρουλή έπαιζε ο Χάρχαλης μια βδομάδα και μάλιστα είχε "βγάλει" ένα αρκετά αξιοσέβαστο ποσό χρημάτων.

Ο γάμος αυτός έχει γίνει θρυλικός! Παντρευότανε ο Αντρέας Παύλου Κριαράς κι έπαιρνε την Άννα Σταύρου Αντρουλακάκη από το Λουτρό [ο πατέρας της σε φωτογραφία ΕΔΩ]. Το σπίτι που κάτσανε κι έγινε και το πολυήμερο γλέντι με τον Χάρχαλη ήταν το σπίτι του Δασκαλογιάννη. Ήταν ερείπιο κι ο γαμπρός το είχε ανοικοδομήσει σχεδόν εκ βάθρων.

Λένε πως μόνο οι κουμπάροι ήταν 100 άτομα (ο πρωτοκούμπαρος κι οι σέρτες του) και σε καθενός κουμπάρου τη μεριά είχανε βάλει και από μια βραστή κριγιαροκεφαλή!

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΡΙΑΡΑΣ

Μανώλης Σταύρου Κριαράς, Μικρά Ασία, 11 Ιανουαρίου 1922 [1].

Για τον Ανωπολίτη Αξιωματικό Κριγιαρομανώλη, που χάθηκε στον Μικρασιατικό Πόλεμο, είχα δημοσιεύσει ένα μικρό άρθρο σε χανιώτικη εφημερίδα το 1992 [2] στην επέτειο των 70 χρόνων της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Ο μεσαίος είναι ο Μανώλης Σ. Κριαράς. Ευχαριστώ τον Σταύρο Ζώη, που μου την έστειλε.

Αναδημοσεύω το Τραγούδι (Ρίμα), που το είχα καταγράψει (ελλιπές) στην Ανώπολη το 1987 [3]

Κάθε πρωί με τη δροσιά π' ανοίγει το λουλούδι,
ακουρφαστείτε να σας πω λυπητερό τραγούδι.
Τραγούδι να το μάθετε, τραγούδι να το λέτε,
τον παινεμένο Κριγιαρά να κάθεστε να κλαίτε.
Τον παινεμένο Κριγιαρά, τον Κριγιαρομανώλη,
π' εκείνος ελογάριαζε να πα να μπει στην Πόλη.
Στην Πόλη ελογάριαζε να κάμει ελευτερία,
κι ο κερατάς ο Γούναρης τού ΄καμε προδοσία.
Ο κερατάς ο Γούναρης, ο σκύλος ο προδότης,
παιδιά, δεν ελυπήθηκε την όμορφή ντου νιότη;
Πέντε αξιωματικοί ήταν στο πρόσχωμά ντου,
κιανείς άλλος δεν έδειξε σαν την παλληκαριά ντου.
Και γεις αξιωματικός φωνιάζει του Μανώλη:
- Μανώλη, πρόσεξε καλά, γιανά γλυτώξομε όλοι.
Χειροβοβίδες έβγανε αμέσως και τσι πέτα,
το πως ηθελά σκοτωθεί τ' αμάτι ντου εξεπέτα.

.....

Κι εκειά του τόνε θάψανε ήταν κοντά μια βρύση,
αθούς και λούλουδά 'βγαλε, ο Θιος να τον λεήσει.

ΣΧΟΛΙΑ:

Οι εισαγωγικοί στίχοι είναι στερεότυποι και τους συναντούμε με ελαφρές παραλλαγές σε διάφορες ιστορικές ρίμες. Πρβ:
Πάσα ταχύ με τη δροσιά π' ανοίγει το ζιμπούλι,
αφρουκαστείτε να σας πω του Βλάχο το τραγούδι.
Ο Μιχάλης Βλάχος [4]
Άλλες ρίμες με παρόμοια εισαγωγή:
Τ΄ αναλώματα του 1821, Ο Σήφακας, Ο Χατζή Μιχάλης, Ο Μόσκοβης [5]

Ο Γούναρης είναι ο Πρωθυπουργός που μαζύ με άλλους πέντε θεωρήθηκαν υπεύθυνοι της Μικρασιατικής Καταστροφής κι εκτελέστηκαν (Δίκη των Εξι).

Κι οι επιλογικοί στίχοι είναι στερεότυποι. Με τους ίδιους στίχους τελειώνει η Ανωγειανή ρίμα του Καπετάν Μιχάλη Σκουλά:
Εκειά του τόν εθάψανε ήταν κοντά μια βρύση,
άνθη και λούλουδά 'βγαλε, ο Θιος να ελεήσει. [6]

Ιστορικά Τραγούδια με θέμα την Μικρασιατική Καταστροφή έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες συλλογές κατά καιρούς. [7]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Τη φωτογραφία μου την έστειλε ο Σταύρος Ζώης (γιος της αδελφής του Μανώλη Κριαρά). Τον ευχαριστώ!

2. Αντρέας Π. Χατζηπολάκης: Μνήμη Μικράς Ασίας. Το Τραγούδι του Κριγιαρομανώλη. Αγώνας της Κρήτης 1494/ 21 - 10 - 1992, σελ. 6

3. Πληροφορήτρια η Σοφία Ανδρ. Αθητάκη.

4. A. Jeannaraki: Άσματα Κρητικά... Leipzig 1876, σ. 22

5. Jeannaraki ο.π. σελ. 29 (και 34), 38, 63, 70, αντίστοιχα.

6. Γεώργιος Ιωάν. Σμπώκος: Ανώγεια. Η Ιστορία μέσα από τα τραγούδια τους. Αθήνα 1992, σ. 152,

7. Βλέπε πρόχειρα:
-- Δημ. Α. Πετρόπουλος: Δημοτικά Τραγούδια για τη Μικρά Ασία. Μικρασιατικά Χρονικά 8(1959) σελ. 81 - 96.
-- Μανώλης Ι. Καλοκύρης: Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνης (Λαογραφική Συλλογή). Ηράκλειον 1970 (σελ. 48-49: Στους Ανωγειανούς του Μικρασιατικού Πολέμου.)
-- Ν. Α. Κεφαλληνιάδης: Μνήμες από την Ανατολή. Αθήνα, Φιλιππότης 1988 (Σελ. 158 - 163: Δίστιχα από γράμματα του 1922-3 από το Μέτωπο.)

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΕΝΑΣ ΝΙΣΥΡΙΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Cabinet photo ενός βρακοφόρου.

Η σφραγίδα του φωτογράφου:

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΝΙΣΥΡΟΣ


Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΕΝΑ ΛΕΥΚΩΜΑ ΜΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΛΟΥΤΡΟΥ ΣΦΑΚΙΩΝ

THE GOOD OLD LOUTRO Έτσι τιτλοφορείται ένα Λεύκωμα με φωτογραφίες που "ανέβασε" στο Facebook η Κα Alison Murray - Androulakaki (σύζυγος Σταύρου Γεωργ. Ανδρουλακάκη) από το Λουτρό Σφακίων. Πρόκειται για ερασιτεχνικές λήψεις της περιόδου 1960-1980, όπου εικονίζονται σχεδόν όλοι, λιγοστοί άλλωστε, κάτοικοι του μικρού χωριού και μερικοί παρατυχόντες από άλλα μέρη (*). Είναι άξια συγχαρητηρίων η Κα Alison για την ωραία αυτή πρωτοβουλία! Μακάρι κι άλλοι να ακολουθήσουν το παράδειγμά της και να παρουσιάσουν τα δικά τους οικογενειακά φωτογραφικά αρχεία.

Από τις φωτογραφίες του Λευκώματος μία μόνο είναι παλιά και ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα. Ετούτη ΕΔΩ

Η φωτογραφία πρέπει να είναι της δεκαετίας 1920. Εικάζω ότι ο μεσαίος στη πρώτη σειρά με την λεβέντικη αρχοντική κορμοστασιά είναι ο Aντρουλακοσταυράκης, παππούς του Σταύρου.

Με την ευκαρία παρουσιάζω κι εγώ μια φωτογραφία από το Λουτρό (δεκαετίας 1950)

Από αριστερά Ανδρέας Αθητάκης, Σληφης Καντουνατάκης, Νταμουλής Περάκης (δάσκαλος τόιτε στο Λουτρό), Στέλιος Πατρουδάκης, Μανούσος Σακελλαρίου
Ευχαριστώ την Κα Ευαγγελία Μιχ. Πρωτοπαπαδάκη (κόρη του Αθήτη) που ευγενικά μου την παραχώρησε μαζί με όλες τις άλλες από το οικογενειακό της αρχείο.

Δες και κάποιες άλλες αναρτήσεις μας σχετικές με το Λουτρό ΕΔΩ.

(*) Μια προσεκτικώτερη παρατήρηση των φωτογραφιών αποκαλύπτει ότι κάποιες είναι παρμένες από το διαδίκτυο. Όπως αυτή ΕΔΩ, που την έχει πάρει από την ανάρτησή μας αυτήν ΕΔΩ (αποκόβοντας το λογότυπό μας!)

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΥΦΑΝΤΑ ΩΣ ΜΠΕΡΝΤΕΔΕΣ ΣΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Οι φωτογράφοι συχνά χρησιμοποιούσαν παραπετάσματα (μπερντέδες) για λόγους καλλιτεχνικούς. Εδώ είναι ένα παράδειγμα με στρατιώτη φωτογραφημένο μπροστά από μπερντέ ΕΝΘΥΜΙΟΝ 1923 ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ.

Στη πίσω πλευρά έχει γράψει το κοινό δίστιχο

Λάβε κορμί δίχως ψυχή και σώμα δίχως αίμα
λάβε και τη φωτογραφία μου να ενθυμείσαι εμένα.

Πολλές φορές, σε υπαίθριες φωτογραφίες, ο μπερντές ήταν κάποιο πρόχειρο ύφασμα. Στις επόμενες είναι ένα υφαντό.

Οικογενειακό πορτραίτο μάνας με τέσσερα κορίτσια. Άγνωστος (Ελληνικός) τόπος.

Ανώπολη. Τα πρόσωπα είναι μεν οικεία του συντάκτη, αλλά η φωτογραφία βρίσκεται στο οικογενειακό αρχείο του φίλου Σταύρου Ζώη. Τον ευχαριστώ !

Δες και μια από τ΄Ανώγεια ΕΔΩ.

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΓΛΥΣΤΡΙΔΗΣ, ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Πορτραίτο μιας ωραίας Ρεθεμνώτισσας με δυο νεαρούς. Από το φέσι του νεαρού συμπεραίνομε πως πρόκειται για Τουρκοκρητικούς.

Φωτογραφία του Ρεθεμνιώτη Φωτογράφου Ιωάννη Ε. Γλυστρίδη

Είναι κι αυτή από την πλούσια συλλογή του Ηρακλειώτη φίλου Γιάννη Τζανή. Ευχαριστώ!

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΡΕΘΥΜΝΟ, ΣΥΝΑΞΗ ΠΑΠΑΔΩΝ

Άγνωστη σύναξη παπάδων στο Ρέθυμνο

Φωτογραφος ΙΩΑΝΝΗΣ Σ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΡΕΘΥΜΝΟΝ

Για τη φωτογραφία:
ΕΚΚΕΚΑΚΗΣ

Mail Antreas P. Hatzipolakis

ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΧΡΥΣΟΦΟΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΥΡΟΥ

CDV κάποιου άγνωστου μητροπολίτη.

Φωτογράφος είναι ο Ιωάννης Δ. Χρυσοφός, Ερμούπολις Σύρου.

Ο Άλκης Ξ. Ξανθάκης (Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας 1839-1970, Αθήνα, Πάπυρος, 2008) απλώς τον αναφέρει:
Είναι γνωστό από εφημερίδες της εποχής ότι το 1865 εργάζονταν στη Σύρα ο Ιωάννης Δ.Χρυσοφού ... (σελ. 103)

Mail Antreas P. Hatzipolakis