Τετάρτη 21 Ιουλίου 2010

ΑΥΤΟΓΡΑΦΑ. FEDERICO HALBHERR / M. C. ZOUNAKI



Ταχυδρομική Κάρτα σταλμένη από τον Ιταλό αρχαιολόγο Federico Halbherr από το Ηράκλειο στην Ιταλία.




Ταχυδρομική Κάρτα σταλμένη από τον Τουρκοκρητικό εκδότη ταχ. καρτών M.C. Zounaki από τα Χανιά στο Ηράκλειο.

Mail Antreas P. Hatzipolakis

Δευτέρα 19 Ιουλίου 2010

ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΤΙΝΑ

Πριν λίγο καιρό άνοιξα ένα νέο ιστολόγιο με σκοπό να γράφω εν ευθέτω χρόνω και εν είδει προσωπικών σημειώσεων διάφορα μικρά μαθηματικά θέματα. Το ονόμασα ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ προς τιμήν του Διδασκάλου του Γένους Μεθόδιου Ανθρακίτη.

Η Σελίδα Τίτλου του Πρώτου Τόμου της ΟΔΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ του Μεθόδιου Ανθρακίτη, που εκδόθηκε από τον Μπαλάνο Βασιλόπουλο.


Ο Ανθρακίτης υπήρξε μια φωτισμένη προσωπικότητα, κατατρεγμένη δυστυχώς από τους συντηρητικούς κύκλους της Εκκλησίας του καιρού του. Αντιγράφω εδώ ένα απόσπασμα από μια δραματική επιστολή του, μετά την απολογία του στο Πατριαρχείο:

Τα μετά ταύτα [δηλ. μετά την απολογία] είναι αξιοδάκρυτα. Στοχασθήτε αν κινούνται από ζήλον πίστεως, και αν διά Πνεύματος αγίου. Συναθροίζουν Λογικάς και Φυσικάς και Ευκλείδην και έτερα Μαθηματικά και ανάπτουν φωτίαν εις την αυλήν της εκκλησίας εις τρία μέρη και τα έρριψαν μέσα ημέρα Κυριακή, και λαός άπειρος έξω, γεμιτζήδες, παπουτζήδες, ραφτάδες, και τα κάνουν ωσάν να ήτον Αρείου αιρέσεις ή πνευματομάχων, βιβλία όπου όλος ο κόσμος τα σπουδάζει, οπού δεν έχουν να κάμουν ολότελα με την πίστιν. Το όλον διά να με καταισχύνουν... Μετά ταύτα μου συνθέτουν μίαν ομολογίαν να υπογραφώ, πως επαρακινήθην να τα γράψω εκ σατανικής συνεργείας και εθελοκακίας και φρενοβλαβείας, και να τα αναθεματίσω ως δυσεβή και πάσης βλασφημίας γέμοντα, και να μη διδάσκω ούτ' αυτά ούτ' έτερα. Εν συντόμω ολότελα να μη κάμνω πουθενά τον διδάσκαλον, ούτε εις φιλοσοφικά ούτε εις χριστιανικά ούτε εις μαθηματικά, ούτε κοινώς ούτε κατά μέρος ... [ειδάλλως] να είμαι υπόδικος τω αιωνίω αναθέματι. [1]

Ιδιαίτερη εντύπωση μου κάνουν οι "παπουτζήδες". Φαίνεται πως το συνάφι αυτό είναι επιρρεπές στη χλεύη των προοδευτικών ιδεών! Ή μάλλον γιανά ακριβολογούμε, παρασύρεται εύκολα. Έτσι και στα Χανιά, επί Κρητικής Πολιτείας, τα μέλη του προοδευτικού συλλόγου ΣΟΛΩΜΟΣ που διέσχιζαν τα Στιβανάδικα (οδός Σκρύδλωφ) λοιδορούνταν από τους στιβανάδες, οι οποίοι εν χορώ χτυπούσαν τα σφυριά τους άμα τη εμφανίσει τους [2].

Καύση βιβλίων δεν είχαμε μόνο για ιδεολογικούς λόγους (με πιο πρόσφατη εκείνη του βιβλίου του Μίμη Ανδρουλάκη. [3]). Είχαμε και για .... αποσυμφόρηση βιβλιοθηκών από τα ... περιττά. Σε μια τέτοια περίπτωση υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας ο φίλος Ρεθεμνιώτης ερευνητής Γεώργιος Π. Εκκεκάκης. Από ένα σωρό βιβλίων που είχαν παραδοθεί στις φλόγες περιέσωσε δύο τόμους των Απάντων του διάσημου Γάλλου Μαθηματικού Pierre de Fermat.


Γαλλικό Μετάλλιο για τον Fermat (1822). Από τη συλλογή μου. [4]

Τους δύο τόμους, αφού τους έδεσε ιδίαις χερσί (είναι και καλλιτέχνης βιβλιοδέτης συν τοις άλλοις!), είχε την ευγενή καλωσύνη να μου τους δωρίσει. Είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις σημερινών ανθρώπων που δεν κρατάνε ζηλότυπα για τον εαυτόν τους σπάνια βιβλία ή άλλα πολύτιμα πράγματα της συλλογής τους. Ο Εκκεκάκης τα μοιράζεται με το φιλομαθές κοινό, είτε επανεκδίδοντας σχολιασμένα δυσεύρετα κείμενα, ή ακόμα προβαίνοντας και σε δωρεές κάποιων, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη δωρεά του πολύτιμου χειρόγραφου στην Μονή της Αγίας Τριάδας (γράψαμε ήδη εδώ).

Στους παρακάτω συνδέσμους μπορείτε να δείτε εικόνες των πολύτιμων δώρων του γενναιόδωρου φίλου από το Ρέθυμνο.

Ο Δεύτερος Τόμος.

Η Ράχη του Τόμου

Η Αφιέρωση

Η Σελίδα Τίτλου

Ο Τέταρτος Τόμος.

Η Ράχη του Τόμου

Η Αφιέρωση

Η Σελίδα Τίτλου


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Βλέπε: A. Αγγέλου, Η δίκη του Μεθοδίου Ανθρακίτη. Εις: Των Φώτων. Όψεις Νεοελληνικού Διαφωτισμού τ. Α'. Αθήνα, Ερμής, 1988, σελ. 23 κ.ε.

2. Βλέπε: Μιχ. Γρηγοράκης, Στιβανάδικα και .... Δημοτικισμός, εφημ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ (Χανίων) #10 (Νοέμβριος 1963)

3. Μια αναφορά στις περιπτώσεις Ανθρακίτη - Ανδρουλάκη βλέπε στο άρθρο: Ιωάννης Πλεμμένος, Ο Ανθρακίτης στην πυρά. εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 18 Ιουνίου 2000, σελ. Β8. (Διαθέσιμο εδώ)

4. Άμποτε να δούμε κάποιο παρόμοιο αναμνηστικό μετάλλιο για τον Μεγάλο Έλληνα Μαθηματικό Κ. Καραθεοδωρή !

Mail Antreas P. Hatzipolakis

Τετάρτη 14 Ιουλίου 2010

ΔΩΡΕΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ

Επιστροφή κειμηλίου στην Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Χανίων

Έκπληκτοι έμειναν ο Ηγούμενος και οι Πατέρες τής Μονής Αγίας Τριάδος Χανίων όταν ο καθηγητής κ.Γεώργιος Εκκεκάκης από τό Ρέθυμνο κάτω απο άκρα μυστικότητα καί εντελώς αθόρυβα αποφάσισε να δωρήσει χειρόγραφο κώδικα τού 1595 μ.Χ, 988 σελίδων τό οποίο είχε διακοσμήσει καί χρονολογήσει ο ένας εκ των δύο κτητόρων τής Μονής τής Ιεράς Πατριαρχικής καί Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Τριάδος τών Τζαγκαρόλων Ιερεμίας καί το οποίο αποτελεί τεράστιο πνευματικό κειμήλιο τό οποίο θα φιλοξενείται πλέον στό κειμηλιαρχείο τής Μονής. Σέ δήλωση του ο κ. Εκεκάκης στόν Ηγούμενο καί στήν αδελφότητα τής Μονής ανέφερε ότι παραδίδω αυτό τό ιδιόγραφο τού κτήτορος τής Μονής σας μαζί μέ τήν οικογένεια μου ύστερα απὀ τηλεφωνική πειστική επικοινωνία πού είχαμε μέ τόν π. Δαμασκηνό Λιονάκη, αδελφό τής Μονής σας καί παρότρυνση τού Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κνωσσού κ. Ευγενίου χωρίς κανένα απολύτως αντάλλαγμα καί με πολύ αγάπη.


Στήν συνέχεια καί με πολύ συγκίνηση ο Ηγούμενος τής Μονής Αρχιμ. Αμφιλόχιος Παπαγιαννάκης ευχαρίστησε τόν κ. Εκκεκάκη εκ μέρους τής αδελφότητος καί τόν χαρακτήρισε μεγάλο ευεργέτη τής Μονής ενώ τού ζήτησε νά πραγματοποιηθεί σχετική εκδήλωση πρός τιμήν του κατι που αρνήθηκε λόγω τής σεμνότητος το χαρακτήρος του καί τόνισε τήν καθοριστική συμβολή τού Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κνωσσού κ. Ευγενίου ο οποίος συνέβαλε τά μέγιστα δια την πραγματοποίηση αυτού του γεγονότος.


ΠΗΓΗ

Θερμά Συγχαρητήρια στον φίλο Ρεθεμνιώτη !

Mail Antreas P. Hatzipolakis

Κυριακή 11 Ιουλίου 2010

ΑΝΩΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ : ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ

Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε ένα ωραίο βιβλίο από τη yafkarecords με τις αποφωνήσεις της συζήτησης για την Παράδοση που έγινε στα Ανώγεια το 1979, στα πλαίσια των γιορτών των Ανωγείων, με οργανωτή τον Μάνο Χατζιδάκι. Το βιβλίο περιέχει επίσης, σε θεματικές ενότητες, δεκάδες μαυρόασπρες φωτογραφίες.


Είναι διαθέσιμο από εδώ. Ο πρόλογος του εκδότη εδώ.

Από τις φωτογραφίες μια μ' αρέσει ιδιαίτερα! Είναι εκείνη με οργανοπαίκτες σε πρόχειρο πάλκο (μαζί με μια παρέα Ανωγειανών) και με "μπερντέ" ανωγειανά υφαντά.


Δυστυχώς δεν υπάρχουν λεζάντες στις φωτογραφίες. Τα πρόσωπα πάντως είναι λίγο-πολύ γνωστά, όπως ο πανταχού παρών Κρητικός πολιτικός. Μαντέψτε τον πριν πατήσετε εδώ.

Γενικά το βιβλίο είναι προσεγμένο, υπάρχει όμως και κάτι που αν το έβλεπε ο λεπτολόγος Μάνος, σίγουρα θα έβαζε τις φωνές! Μιλώ για το όνομα μιας συνέδρου, που σε ένα σημείο αναγράφεται Κυριακή Νέστορος και σε άλλο Κα Κυριακίδου. Φυσικά πρόκειται για την διακεκριμένη λαογράφο αείμνηστη Άλκη Κυριακίδου - Νέστορος, της οποίας υπάρχει και φωτογραφία στο βιβλίο. [αυτή εδώ].

Δεν ξέρω, δεν είχαν κάνει καμιά εκδρομή οι σύνεδροι στην Νίδα; Γιατί φωτογαφίες τους στα ανωγειανά μητάτα δεν υπάρχουν στο βιβλίο. Βάζω εγώ εδώ μία για τους αναγνώστες μου!

[Ταχ.κάρτα από φωτογραφία της γερμανίδας Karina Raeck]

Θέλω, τελειώνοντας, να βάλω μια ακόμα φωτογραφία από το βιβλίο: Εκείνη με τη μικρή ανωγειανοπούλα, που με τα όμορφα μάτια της είναι σαν να ατενίζει το μέλλον γεμάτη ελπίδα! Αχ, κορίτσι μου, και νά 'ξερες τι μας περίμενε 30 χρόνια αργότερα!


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Δες την βιβλιοκρισία του Γιάννη Πετρίδη στο ΔΙΦΩΝΟ εδώ, και κάποια αποσπάσματα από το βιβλίο στο ιστολόγιο ΜΟΥΣΙΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ εδώ.

Κι επειδή δεν νοείται ανάρτηση για τον Χατζιδάκι χωρίς κάτι από τη θεσπέσια μουσική του, βάζω κι εδώ ένα δικό μου video που είχα αναρτήσει παλιότερα.




Mail Antreas P. Hatzipolakis

Σάββατο 10 Ιουλίου 2010

ΠΑΡΟΙΜΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

Η φωτογραφία από εδώ.

Η επιστολή που στάλθηκε σε εφημερίδα (δες την εδώ) για την ανάληψη ευθύνης του πρόσφατου αποτρόπαιου τρομοκρατικού χτυπήματος, είναι πλούσια σε λόγιες και δημώδεις εκφράσεις και παροιμίες. Ξεχωρίζει μία, με την οποία και θα ασχοληθούμε:

Το Λύκο το βλέπουμε, τα ίχνη του ψάχνουμε λέει ο θυμόσοφος λαός μας.

Η παροιμία έχει βυζαντινή προέλευση. Στη συλλογή του Ν. Γ. Πολίτη, στο λήμμα βλέπω, καταχωρίζονται οι βυζαντινές παραλλαγές:

* Άρκτου παρούσης ίχνος ζητείς (Αποστόλης ΙΙΙ, 89)

* Τον όφιν βλέπεις, και το σύρμα ζητείς (Πλανούδης 258)

Στη συλλογή του Ολλανδού Warner (δημοσιευμένη από τον Πολίτη) βρίσκουμε τις παραλλαγές:

* Το φίδι βλέπομε και τη συρματιά του γυρεύομε (Warner, λ. φίδι 1)

* Ημείς το λύκο βλέπομε και την ομπλή γυρεύομε ((Warner, λ. λύκος 1)

Με διάφορες παραλλαγές τη συναντούμε σε όλη την Ελλάδα.

Εδώ θα δούμε Κρητικές μόνο.

* Τον όφι θωρείς και τη βωλοσερματέ γυρεύγεις;
(A. Jeannaraki, Άσματα Κρητικά... Leipzig 1876, σ. 312, αριθ. 179)

* Τον όφι θωρεί και το σερμό γυρεύει.
(Εμμ. Δ. Φραντζεσκάκης, Η Αριάδνη..., Εν Αθήναις 1883, σ. 115)

* Τον όφιν έβλεπον και τον συρμόν εγύρευον.
(Β.Ψιλάκης, Ιστορία της Κρήτης..., Εν Χανίοις 1909, τ. Γ΄,σ. 795)

* Τον όφι θωρείς και το(ν) σερμό γυρεύεις; (Ανώπολης Σφακίων).
(Α.Π. Χατζηπολάκης, Συλλογή Σφακιανών Παροιμιών. Ανέκδοτη)

Σημειώνω ότι στον Ερωτόκριτο βρίσκουμε μια παρεμφερή παροιμία (με άλλη εικόνα):

Τον ήλιο βλέπει και φωτιά, γιανά θωρεί γυρεύγει.
(Ερωτόκριτος Ε' 1452)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο (διά της μηχανής αναζήτησης Gοοgle) απέφερε τα παρακάτω αποτελέσματα (για την παραλλαγή με τον λύκο):

* Eχουμε σκοτωμένο τον λύκο στα πόδια μας και ψάχνουμε για τα ίχνη του!

ΠΗΓΗ

* Τον λύκο βλέπεις τον ντορό ψάχνεις ;

ΠΗΓΗ

*ενώ τους λύκους τους ξέρουν και τους βλέπουν, καμώνονται πως ψάχνουν για το ντορό τους….

ΠΗΓΗ

* "το φίδι βλέπεις και τη συρμή γυρεύεις;" ή "το λύκο βλέπεις και τον ντορό γυρεύεις;"

ΠΗΓΗ

* Είναι έγκλημα όταν βλέπεις το λύκο να ψάχνεις το ντορό!

ΠΗΓΗ

* ΤΟ ΛΥΚΟ ΤΟΝ ΒΛΕΠΕΙΣ ΤΟ ΝΤΟΡΟ ΚΥΝΗΓΑΣ ΕΛΕΓΕ Η ΜΑΝΑ ΜΟΥ

ΠΗΓΗ

* εδώ τον λύκο βλέπουμε - τον ντορό ψάχνουμε;

ΠΗΓΗ

* Αφού βλέπουμε το Λύκο το ντορό γυρεύουμε;

ΠΗΓΗ

* «όταν έχεις τον λύκο δεν ψάχνεις για το ντορό (ίχνη)»

ΠΗΓΗ

* «όταν βλέπουμε το λύκο δεν ψάχνουμε για το ντορό του»

ΠΗΓΗ

* ενώ έχομε το λύκο μπροστά μας, εσείς ψάχνετε τον ντορό του.

ΠΗΓΗ

* Το λυκο τον βλεπουμε,τον ντορο ψαχνουμε.

ΠΗΓΗ

μια παροιμία λέει εδώ τον λύκο βλέπεις τον ντορό ψάχνεις;


ΠΗΓΗ

* "Το λύκο τον είδαμε, τον ντορό του ( το ιχνος του) ψάχνουμε";

PHΓΗ

* Εδώ βλέπεις τον λύκο εσύ ψάχνεις τον ντορό του;

ΠΗΓΗ

* στα χωριά λένε μια παροιμία: τον λύκο τον βλέπουμε, τον ντορό ψάχνουμε

ΠΗΓΗ

* το ντορό τον έβλεπαν, το λύκο γύρευαν; ...

ΠΗΓΗ

Mail Antreas P. Hatzipolakis

Τρίτη 6 Ιουλίου 2010

BEHAEDDIN : ΕΝΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ VIDEO

Ένα αξιόλογο video (από τον Καλλέργη) με βιογραφία του Behaeddin



Με μουσική Κουτσουρέλη και φωτογραφικό υλικό από την ανάρτησή μας Behaeddin

Mail Antreas P. Hatzipolakis

Δευτέρα 5 Ιουλίου 2010

ΑΝΔΡΕΑΣ Ζ. ΒΛΑΧΑΚΗΣ

Συνέχεια της ανάρτησής μας αυτής

Ο φίλος συλλέκτης και άξιος ερευνητής της τοπικής μας ιστορίας Γεώργιος Π. Εκκεκάκης δημοσίευσε ένα αξιόλογο άρθρο για τον Βλαχάκη στο ένθετο Διαδρομές της χανιώτικης εφημερίδας ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, Σάββατο 3 Ιουλίου 2010, όπου κάνει και αναφορά στη δική μας ανάρτηση (Ευχαριστώ !).

Το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε πατώντας στην εικόνα του.


Κατ' ευτυχή συγκυρία έλαβα πριν λίγες μέρες μερικές ψηφιοποιημένες φωτογραφίες Τουρκοκρητικών από τον φίλο Ευτύχη Τζιρτζιλάκη, τον οποίον ευχαριστώ κι από τη θέση αυτή. Ανάμεσά τους είναι και μια του φωτογράφου Βλαχάκη.


Και η πίσω πλευρά


Mail Antreas P. Hatzipolakis
 

Free Hit Counter