ΜΑΝΟΥΣΟΣ Ι. ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΣ Ο ΣΦΑΚΙΑΝΟΣ

1. Ενας δρόμος στα Χανιά για τον Μ.Ι. Μανούσακα.

Στην χανιώτικη εφημερίδα ΧΑΝΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, 17 Σεπτ. 2009, διαβάζουμε για πρόσφατη ονοματοθεσία δρόμων στα Χανιά:

Τα ονόματα τριών σημαντικών επιστημόνων της Κρήτης με καταγωγή το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και το Λασίθι έχουν από χθες τρεις παράλληλοι δρόμοι των Χανίων.
Χθες το απόγευμα στον Δημοτικό Κινηματογράφο «Κήπος» πραγματοποιήθηκε εκδήλωση μνήμης και τιμής με την ευκαιρία της ονοματοθεσίας των οδών της πόλης μας με τα ονόματα των: Στέργιου Σπανάκη, Μανούσου Μανούσακα και Νικολάου Παναγιωτάκη.
[....]
Ο δήμαρχος Χανίων, Κυριάκος Βιρβιδάκης, επεσήμανε ότι "η Επιτροπή Ονοματοθεσίας του Δήμου Χανίων έχει δείξει τα τελευταία χρόνια μια ιδιαίτερη σημαντική δραστηριότητα προσπαθώντας πάντα να τιμά την ιστορία αυτού του τόπου και να προωθεί σημαντικές ιδέες όπως είναι η ιδέα του συγκρητισμού. Δεν είναι τυχαίο πως από σήμερα τρεις παράλληλοι δρόμοι έχουν τα ονόματα τριών σημαντικών επιστημόνων της Κρήτης με καταγωγή το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και το Λασίθι".

Θέλω να σταθώ στην περίπτωση του Μ.Ι. Μανούσακα. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο (το 1914), αλλά η καταγωγή του ήταν από τα Σφακιά.

Στις 22 Νοεμβρίου 1992 ο Σύλλογος Σφακιανών Αθήνας - Πειραιά είχε τιμήσει τρεις εξέχοντες Σφακιανούς της διασποράς: Τον επιχειρηματία Βαρδή Βαρδινογιάννη και τους Καθηγητές Εμμ. Κριαρά και Μ.Ι. Μανούσακα.

Σ' ένα δημοσίευμά μου στα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Μια Εκδήλωση των Σφακιανών της Αθήνας, 7559/28-11-1992), έγραφα:

Ο Μανούσος Ι. Μανούσακας, από την νιμπριώτικη γενιά των Μανουσάκων, είναι ο εγκυρότερος μελετητής σχεδόν κάθε πτυχής του Μεσαιωνικού Ελληνισμού, με τεράστιο σ' έκταση επιστημονικό έργο, σ΄αναγνώριση του οποίου εξελέγη και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
"Πάντα ήμουν περήφανος για τη Σφακιανή καταγωγή μου και για τους δοξασμένους προγόνους μου", είπε στο σύντομο χαιρετισμό του ο επιφανής Νιμπριώτης.

2. Από τη δράση του Μ.Ι. Μανούσακα στη Βενετία.

Ο Μ. Ι. Μανούσακας είχε διατελέσει Διευθυντής στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας από το 1966 ως το 1982.

Κατά την διάρκεια της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 ήταν διορισμένος εφημέριος στο Ιερό Ναό του του Αγίου Γεωργίου Βενετίας κάποιος κληρικός Χ. Ο κληρικός αυτός ήταν κανονικός πράκτορας της χούντας.

Έχω στο αρχείο μου τα σχέδια δυο αναφορών του προς ένα συνταγματάρχη κι ένα επίσκοπο στην Αθήνα (1970). Προφανώς προέρχονται από το αρχείο του εν λόγω κληρικού, το οποίο κατέληξε στο Μοναστηράκι.

Η αναφορά προς τον συνταγματάρχη:



Η αναφορά προς τον επίσκοπο:



Αποσπάσματα από τις αναφορές:





Κατηγορεί τον Μανούσακα για οικονομικές ατασθαλίες, για αντεθνική δράση, για υπόθαλψη βομβιστών κλπ.

Φυσικά οι συκοφαντίες αυτές δεν είναι παρά ένας ακόμα τίτλος τιμής για τον μεγάλο επιστήμονα και άξιο τέκνο των Σφακίων, τον Μανούσο Ι. Μανούσακα, που "φεύγοντας" το 2003 άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην επιστήμη που θεράπευε επί δεκαετίες !

Προσθήκη 25 Σεπτ. 2009:

Από την κ. Χρύσα Μαλτέζου, Διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου στη Βενετία, έλαβα email, όπου μου γράφει:

...... Αποκαλυπτικές οι επιστολές του ιερέα. Μήπως θα μπορούσατε να μας στείλετε για το αρχείο του Ινστιτούτου όλα τα έγγραφα που αφορούν τη θλιβερή αυτή ιστορία;

Ανταποκρίθηκα θετικά, στέλνοντας τα έγγραφα (τα πρωτότυπα) στο Ινστιτούτο.

Mail Antreas P. Hatzipolakis